Kwestia wyprzedzania z prawej strony stanowi przedmiot częstych rozmów kierowców, wywołuje także wiele sporów wśród zwolenników i przeciwników. Problem ten wynika przede wszystkim z zagrożeń czyhających na kierowców wykonujących ten manewr, lecz także z nieznajomości przepisów. Te jasno i wyraźnie wskazują na to, kiedy można przeprowadzić go w pełni zgodnie z prawem, nie narażając się ani na mandat, ani na niebezpieczeństwo. Jak się okazuje, wyprzedzanie z prawej strony jest możliwe, a czasami wręcz pożądane!
Czym jest wyprzedzanie?
Wyprzedzanie to w ruchu drogowym manewr uznawany za jeden z najniebezpieczniejszych. Polega na przejechaniu obok innego pojazdu zmierzającego w tym samym kierunku (pojazdu wyprzedzanego), który porusza się z mniejszą prędkością od pojazdu wyprzedzającego. Manewr ten ma na celu np. osiągnięcie wyższej prędkości podróży, gdy np. kierowca wyprzedzi rowerzystę, traktor lub inny pojazd wolnobieżny.
Wyprzedzanie powinno być podstawową umiejętnością każdego kierowcy, jednak wymaga precyzji, rozwagi oraz przestrzegania przepisów, aby unikać potencjalnych zagrożeń dla uczestników ruchu drogowego. Niestety zdarzenia drogowe, zarówno ze skutkiem śmiertelnym, jak i stłuczki, bywają efektem źle przeprowadzonego manewru wyprzedzania.
Wyprzedzanie a omijanie i wymijanie
Wyprzedzanie, omijanie i wymijanie to trzy różne manewry w ruchu drogowym, niestety często mylone ze sobą.
- Wyprzedzanie polega na wyprzedzeniu innego pojazdu poruszającego się w tym samym kierunku, lecz z niższą prędkością.
- Omijanie to manewr omijania pojazdu lub innej przeszkody stojącej w miejscu, np. zaparkowanego motocykla lub samochodu.
- Wymijanie polega na wyminięciu pojazdu poruszającego się w kierunku przeciwnym.
Wyprzedzanie z prawej strony – czy to niebezpieczny manewr?
Wyprzedzanie pojazdu z prawej strony uczestnika ruchu drogowego jest uznawane za niebezpieczny manewr. Główny wpływ na to ma fakt, że prawy pas ruchu jest przeznaczony jest głównie dla pojazdów poruszających się z mniejszą niż dopuszczalną prędkością lub zbliżających się do skrętu w prawo. Wykorzystanie tego pasa do wyprzedzania może prowadzić do nieoczekiwanych sytuacji i utrudniać przewidywanie działań przez innych uczestników ruchu.
Kierujący pojazdem wyprzedzanym może nie spodziewać się takiego manewru ze swojej prawej strony, co może prowadzić np. do nieoczekiwanego zajechania drogi wyprzedzającemu. Z tego powodu w większości przypadków manewr ten jest zabroniony, choć nie wszędzie. Istnienie kilka odstępstw od reguły dokładnie określonych w odpowiednich rozporządzeniach.
Kiedy można wyprzedzać z prawej strony? Przykłady
Czy można wyprzedzać prawym pasem na jezdniach jednokierunkowych?
Na jezdni jednokierunkowej ruch odbywa się wyłącznie w jednym kierunku, dlatego cała droga (na którą składa się także jezdnia do ruchu w przeciwnym kierunku) jest rozdzielona np. pasem zieleni. Na takich jezdniach wyprzedzanie z prawej strony jest dopuszczalne przez prawo, tym samym wykonanie tego manewru nie nosi znamion wykroczenia drogowego i nie jest obarczone ryzykiem otrzymania mandatu.
Wyprzedzanie prawym pasem na autostradach
Wyprzedzanie na autostradzie to klasyczny przykład wyprzedzania na jezdni jednokierunkowej. Wedle definicji autostrada jest drogą z minimum dwiema jednokierunkowymi jezdniami rozdzielonymi pasem np. zieleni z kilkoma wyznaczonymi pasami ruchu. Ta precyzyjnie określona konstrukcja sprawia, że wyprzedzanie z prawej strony na autostradzie jest w pełni legalne, a kierowca, który wykona ten manewr w odpowiedzialny sposób, nie musi obawiać się represji ze strony stróżów prawa.
Wyprzedzanie z prawej strony na drodze ekspresowej
Droga ekspresowa różni się od autostrady głównie tym, że może – choć wcale nie musi – mieć tylko jedną jezdnię, w której wyznaczone pasy ruchu w obu kierunkach nie są od siebie oddzielone konstrukcyjnie, np. zielenią czy barierą.
W tym przypadku sprawy nieco się komplikują w zależności od konstrukcji drogi.
- Wyprzedzanie z prawej strony jest dopuszczalne w przypadku jednojezdniowej drogi ekspresowej, gdy droga ma co najmniej 3 pasy w jednym kierunku.
- Wyprzedzanie z prawej strony jest zawsze dopuszczalne, gdy droga ekspresowa jest dwujezdniowa i ma przynajmniej po dwa pasy ruchu w przeciwnych kierunkach.
- Wyprzedzanie z prawej strony jest niedopuszczalne w przypadku jednojezdniowej drogi ekspresowej z tylko dwoma (a nie trzema) pasami rachu w jednym kierunku.
Wyprzedzanie w terenie zabudowanym z prawej strony
Wyprzedzanie prawą stroną jest możliwe na terenie zabudowanym, choć wyłącznie w kilku ściśle wyselekcjonowanych przypadkach.
- Pojazdy z prawej strony w obszarze zabudowanym można wyprzedzać wtedy, gdy jezdnia dwukierunkowa ma minimum po dwa pasy ruchu przeznaczone do jazdy w takim samym kierunku.
- Pojazdy z prawej strony można wyprzedzać także na jezdniach jednokierunkowych z minimum dwoma pasami ruchu, np. na drogach z pasem zieleni pośrodku.
- Pojazdy szynowe można wyprzedzać wyłącznie z ich prawej strony z definicji, lecz istnieją dwa wyjątki, gdy trzeba manewr ten przeprowadzić ze strony lewej. To sytuacja np. na jezdniach jednokierunkowych oraz wtedy, gdy umiejscowienie torów nie pozwala na wyprzedzanie z prawej strony.
Wyprzedzanie z prawej strony poza obszarem zabudowanym
Wyprzedzanie prawą stroną jest często praktykowane także poza obszarem zabudowanym.
- Wyprzedzanie z prawej strony jest możliwe poza obszarem zabudowanym zawsze na jezdniach jednokierunkowych z minimum dwoma pasami ruchu. Tak samo jest w przypadku obszarów zabudowanych.
- Wyprzedzanie prawą stroną poza obszarem zabudowanym jest dopuszczalne w przypadku jezdni dwukierunkowych, lecz z minimum trzema pasami ruchu przeznaczonymi do jazdy w tym samym kierunku. To duża zmiana w stosunku do jezdni dwukierunkowych na obszarach zabudowanych, gdzie wymogiem są dwa pasy ruchu w jednym kierunku.
Jeśli nie wiesz, kiedy nie można wyprzedzać z prawej strony, zapisz się na prawo jazdy Poznań, i zapoznaj się ze wszystkimi wymogami, obowiązkami i prawami każdego kierowcy. Nauka obejmuje zarówno teoretyczne, jak i praktyczne zrozumienie manewru wyprzedzania oraz przeprowadzenie wielu prób w ruchu drogowym.
FAQ:
1. Czy można wyprzedzać z prawej strony?
Tak, lecz tylko w kilku ściśle określonych przypadkach. Wedle definicji uczestnika ruchu powinno się wyprzedzać wyłącznie z lewej strony, lecz czasami dopuszczalne jest wyprzedzanie ze strony prawej. To jednak zależy głównie od konstrukcji drogi – jednojezdniowa lub dwujezdniowa, jak i obszaru – zabudowany lub niezabudowany.
2. Gdzie można wyprzedzać z prawej strony?
Z prawej strony można wyprzedzać na każdej jezdni jednokierunkowej z minimum dwoma pasami ruchu, a także na jezdniach dwukierunkowych z dwoma (na terenie zabudowanym) lub trzema (poza obszarem zabudowanym) pasami ruchu w danym kierunku.
3. Czym się różni wyprzedzanie, omijanie, a wymijanie?
Wyprzedzanie polega na wyprzedzeniu pojazdu poruszającego się w tym samym kierunku co wyprzedzający. Omijanie zachodzi podczas omijania przeszkód stojących w miejscu, np. zaparkowanych aut. Do wymijania dochodzi w przypadku, gdy wymijają się pojazdy poruszające się w przeciwnych kierunkach, np. na jezdni dwukierunkowej.